Η αυχενική σπονδύλωση είναι η αρθρίτιδα του αυχένα, μια εκφυλιστική πάθηση που επηρεάζει την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Προκαλείται κυρίως από τη φθορά λόγω ηλικίας των μεσοσπονδυλίων δίσκων, των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων(μικρές αρθρώσεις στο οπίσθιο τμήμα των σπονδύλων) και των οστών- αυχενικών σπονδύλων. Με την πάροδο του χρόνου, οι δίσκοι χάνουν τις ιδιότητές τους, την ελαστικότητά και την φυσιολογική δομή τους, οι αρθρώσεις παρουσιάζουν φθορά όπως και οι σπόνδυλοι. Αυτή η εκφύλιση μπορεί να οδηγήσει σε οστεόφυτα, κήλες των μεσοσπονδύλιων δίσκων, σκλήρυνση και πάχυνση των συνδέσμων της αυχενικής μοίρας, της σπονδυλικής στήλης, που προκαλούν μειωμένη κινητικότητα και μερικές φορές πίεση σε νεύρα ή σπανιότερα τον νωτιαίο μυελό.

Αίτια
     Η αυχενική σπονδύλωση είναι αναμενόμενη και πιο συχνή σε ηλικίες άνω των 60 ετών. Νεότερα άτομα μπορεί επίσης να την αναπτύξουν λόγω κακής στάσης, επαναλαμβανόμενης καταπόνησης του αυχένα, τραυματισμών ή γενετικής προδιάθεσης.

Συμπτώματα
     Τα συμπτώματα παρουσιάζουν σημαντική διακύμανση. Πολλοί άνθρωποι παραμένουν ασυμπτωματικοί παρότι εμφανίζουν ορατές αλλοιώσεις στον απεικονιστικό έλεγχο του αυχένα, ενώ άλλοι βιώνουν εξάρσεις συμπτωμάτων ή χρόνιο πόνο στον αυχένα, δυσκαμψία και μυϊκό σπασμό. Σε κάποιες περιπτώσεις, η αυχενική σπονδύλωση μπορεί να συμπιέσει σημαντικά τα νεύρα ή τον νωτιαίο μυελό, προκαλώντας ριζοπάθεια ή μυελοπάθεια αντίστοιχα. Η ριζοπάθεια μπορεί να προκαλέσει πόνο, μούδιασμα ή αδυναμία στα άνω άκρα, ακόμη και στους ώμους ή την πλάτη, ενώ η μυελοπάθεια μπορεί να οδηγήσει, μεταξύ άλλων, σε προβλήματα συντονισμού κινήσεων των χεριών και διαταραχή της ισορροπίας και της βάδισης. Οι πονοκέφαλοι, ιδιαίτερα στο πίσω μέρος του κεφαλιού, είναι επίσης συχνοί. Μια λιγότερο συχνή εκδήλωση είναι ο αυχενογενής ίλιγγος.

Διάγνωση
     Η διάγνωση βασίζεται στο ιατρικό ιστορικό, την κλινική εξέταση και σε απεικονιστικές εξετάσεις όπως ακτινογραφίες, μαγνητική τομογραφία ή αξονική τομογραφία. Ο απεικονιστικός έλεγχος επιλέγεται μετά την εξέταση και ανάλογα με τα ευρήματα και τις ενδείξεις.

Θεραπεία
     Η αυχενική σπονδύλωση είναι μια εξελισσόμενη κατάσταση, η οποία όμως τις περισσότερες φορές μπορεί να αντιμετωπιστεί ικανοποιητικά. Η θεραπεία επικεντρώνεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Μη χειρουργικές θεραπείες, όπως φαρμακευτική αγωγή, φυσικοθεραπεία ή και αυχενικός κηδεμόνας (κολάρο) χρησιμοποιούνται κατά τις εξάρσεις των συμπτωμάτων. Η τροποποίηση λανθασμένων θέσεων του αυχένα στην καθημερινότητα και η κινησιοθεραπεία βοηθούν στην μακροχρόνια αντιμετώπιση με στόχο τον περιορισμό της έντασης και της συχνότητας των συμπτωμάτων.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις, όπως η δισκεκτομή ή η αποσυμπίεση και άλλες, διενεργούνται σε σοβαρές περιπτώσεις πίεσης νεύρων ή στην αυχενική μυελοπάθεια .

Πρόληψη
Η αυχενική σπονδύλωση είναι εν μέρει μια αναμενόμενη κατάσταση λόγω της φθοράς του οργανισμού. Σε κάποιους ανθρώπους με προδιαθεσικούς και άλλους παράγοντες μπορεί να προκαλέσει έντονη συμπτωματολογία και να επηρεάσει την καθημερινότητα. Η πρόληψη περιλαμβάνει διατήρηση καλής στάσης, τακτική άσκηση και αποφυγή επαναλαμβανόμενης καταπόνησης για την επιβράδυνση της εξέλιξης και πιθανής επιδείνωσης.