Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι χρόνια αυτοάνοση νόσος που προσβάλλει τις αρθρώσεις, προκαλώντας πόνο, οίδημα και προοδευτική φθορά. Το πόδι και η ποδοκνημική άρθρωση επηρεάζονται συχνά, συμμετρικά, οδηγώντας σε δυσκολία στο βάδισμα και απώλεια λειτουργικότητας. Όταν οι συντηρητικές θεραπείες όπως φάρμακα, φυσικοθεραπεία, ορθοτικά πέλματα δεν επαρκούν, οι ορθοπαιδικές χειρουργικές επεμβάσεις μπορούν να διορθώσουν τις βλάβες και να αποκαταστήσουν την κινητικότητα.

Συχνές παραμορφώσεις στο ρευματοειδές πόδι

     Η ρευματοειδής αρθρίτιδα προκαλεί φλεγμονή του αρθρικού υμένα – επώδυνη υμενίτιδα , οστικές διαβρώσεις – φθορά των αρθρώσεων και χαλάρωση των συνδέσμων, με αποτέλεσμα χαρακτηριστικές παραμορφώσεις, όπως:
Κότσι (βλαισό μεγάλο δάκτυλο) – παρέκκλιση του μεγάλου δακτύλου με επώδυνη διόγκωση.
Σφυροδακτυλία ή γαμψοδακτυλία – μη φυσιολογική κάμψη και δυσλειτουργία των μικρών δακτύλων των ποδιών.
Μεταταρσαλγία – πόνος στο πρόσθιο μέρος του ποδιού λόγω βλάβης των αρθρώσεων και μη φυσιολογικής κατανομής φορτίων.
Πλατυποδία – Πτώση της ποδικής καμάρας, οδηγώντας σε πόνο, αστάθεια και διαταραχή στην φυσιολογική λειτουργία του ποδιού.
Αρθρίτιδα του μέσου ποδός και της ποδοκνημικής άρθρωσης – Σοβαρή αρθρίτιδα σε μια η περισσότερες αρθρώσεις που προκαλεί δυσκολία στη φόρτιση και σημαντικό πόνο στην ορθοστασία και βάδιση.

Χειρουργικές επεμβάσεις για το ρευματοειδές πόδι

     Οι χειρουργικές επεμβάσεις για το ρευματοειδές πόδι είναι απόλυτα εξειδικευμένες ορθοπαιδικές επεμβάσεις. Η επιλογή της χειρουργικής αντιμετώπισης είναι αυστηρά εξατομικευμένη, μετά από προσεκτική εκτίμηση της έκτασης των βλαβών με λεπτομερή κλινικό και απεικονιστικό έλεγχο καθώς και της κατάστασης της ρευματολογικής νόσου (ύφεση-έξαρση). Ο ασθενής πρέπει να έχει πλήρη κατανόηση των στόχων, περιορισμών και επιπλοκών αυτών των επεμβάσεων και πλήρη συμμόρφωση στην μελλοντική μετεγχειρητική αποκατάσταση.  
     Οι αρθροδέσεις είναι επεμβάσεις στις οποίες καταργείται η φθαρμένη και με έντονη φλεγμονή άρθρωση και σταθεροποιείται με εμφυτεύματα τα οποία δεν είναι απαραίτητο να αφαιρεθούν μελλοντικά. Μετεγχειρητικά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αναγκαία η αποφόρτιση για περίπου 2 μήνες μέχρι την πλήρη επούλωση των οστών. 
Επεμβάσεις στο πρόσθιο πόδι
     Αρθρόδεση της μεταταρσοφαλαγγικής του μεγάλου δακτύλου, κονδυλεκτομές των μικρών δακτύλων, οστεοτομίες βράχυνσης των μεταταρσίων και αφαίρεση των κεφαλών μεταταρσίων για ανακούφιση από τον πόνο και βελτίωση της λειτουργίας του πρόσθιου ποδιού.
Χειρουργική διόρθωση μεσαίου και οπίσθιου ποδιού
     Αρθρόδεση υπαστραγαλικής και τριπλή αρθρόδεση. Σε σημαντική φθορά και δυσλειτουργία της άρθρωσης μεταξύ αστραγάλου και πτέρνας (υπαστραγαλική) ή πολλαπλών αρθρώσεων στο μέσο και οπίσθιο πόδι , διενεργούνται οι αρθροδέσεις κατά τις οποίες ενώνονται τα οστά , καταργείται η μικρή κίνηση της προβληματικής άρθρωσης με στόχο την σταθεροποίηση του ποδιού και αποτέλεσμα την ανακούφιση από τα συμπτώματα και την καλύτερη καθημερινή λειτουργία.
Επεμβάσεις μαλακών μορίων και τενόντων με στόχο και πάλι την σταθεροποίηση του ποδιού και την καλύτερη δυνατή λειτουργικότητα χωρίς συμπτώματα.
Χειρουργική της ποδοκνημικής άρθρωσης
     Αρθρόδεση της ποδοκνημικής άρθρωσης (αστραγάλου) για σταθεροποίηση της ποδοκνημικής και εξάλειψη του πόνου. Η αρθρόδεση αναμενόμενα περιορίζει το εύρος δυνατοτήτων του ποδιού. Αθλητικές δραστηριότητες ή βαριές εργασίες, βάδιση σε ανώμαλες επιφάνειες με κλίση είναι εξαιρετικά δύσκολες, αν όχι αδύνατες αλλά η βάδιση και οι απλές καθημερινές δραστηριότητες είναι ανώδυνες.      
     Ολική αρθροπλαστική ποδοκνημικής. Πρόκειται για την αντικατάσταση της άρθρωσης με τεχνητό εμφύτευμα για διατήρηση της κινητικότητας. Η τεχνική και τα εμφυτεύματα της επέμβασης βελτιώνονται συνέχεια με αποτέλεσμα καλύτερα μακροχρόνια αποτελέσματα, ωστόσο στην ρευματοειδή αρθρίτιδα απαιτείται εξαιρετική προσοχή και η αρθρόδεση είναι η επέμβαση επιλογής.

Μετεγχειρητική Αποκατάσταση

     Ακινητοποίηση και αποφόρτιση ή σταδιακή φόρτιση. Μετεγχειρητικά απαιτείται νάρθηκας ή γύψος για αρκετές εβδομάδες στις αρθροδέσεις. Λόγω της αναμενόμενης δυσκαμψίας από την ακινητοποίηση θα χρειαστεί φυσικοθεραπεία με στόχο την κινητοποίηση, βελτίωση της ισορροπίας και την κινητικότητα. Ο χρόνος επούλωσης των οστικών επεμβάσεων αλλά και των άλλων ιστών συχνά είναι αυξημένος λόγω των φαρμάκων για την αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και της κακής ποιότητας του οστού.
Ορθοτικά και ειδικά υποδήματα βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του ποδιού και την βιωσιμότητα των επεμβάσεων. Στις περισσότερες επεμβάσεις αυξάνεται το εύρος επιλογών υποδημάτων λόγω της βελτίωσης των παραμορφώσεων στο ρευματοειδές πόδι.

Συμπέρασμα

     Οι ορθοπαιδικές επεμβάσεις για το ρευματοειδές πόδι, όπου έχουν ένδειξη, μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τον πόνο, τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Είναι εξειδικευμένες  επεμβάσεις που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή χειρουργική προσέγγιση έχουν μεγάλη σημασία για τη επιλογή κατάλληλων επεμβάσεων, σε πρώιμα στάδια του ρευματοειδούς ποδιού, μικρότερης έκτασης και βαρύτητας, με στόχο την διατήρηση της κινητικότητας και την πρόληψη της επιδείνωσης και των επιπλοκών.