Πλατυποδία είναι η πάθηση όπου η κύρια ποδική καμάρα, κατά μήκος της έσω επιφάνειας του ποδιού, δεν αναπτύσσεται ολοκληρωμένα ή μειώνεται σημαντικά κατά την ενήλικη ζωή, με αποτέλεσμα ολόκληρο το πέλμα να ακουμπά επίπεδα στο έδαφος και να προκαλεί συμπτώματα. Ενώ το ύψος της έσω ποδικής καμάρας παρουσιάζει διακύμανση εύρους και δεν θεωρείται πρόβλημα το μειωμένο ύψος της, η πλατυποδία είναι μια συμπτωματική σύνθετη παραμόρφωση λόγω της ανατομικής και εμβιομηχανικής πολυπλοκότητας του ποδιού. Συνεπώς, ενώ συχνά η χαμηλή ποδική καμάρα δεν δημιουργεί ενόχληση, κάποιες φορές μπορεί να είναι αιτία πόνου ή προβλημάτων κινητικότητας που απαιτούν προσεκτική εκτίμηση.

Παιδική ποδική καμάρα και πλατυποδία
     Τα παιδιά έχουν φυσιολογικά εικόνα χαμηλής ποδικής καμάρας μέχρι την ηλικία των 3-4 ετών λόγω της ανατομίας του ποδιού, της διαδικασίας βάδισης και της ανάπτυξης του σκελετού. Είναι συμμετρική χωρίς άλλα συμπτώματα κατά την βάδιση και άθληση. Είναι εύκαμπτη, δηλαδή η καμάρα φαίνεται φυσιολογική όταν το παιδί κάθεται με τα πόδια κρεμασμένα ή στέκεται στις μύτες των ποδιών, αλλά οριζοντιώνεται στην όρθια θέση. Τα παιδιά με ασυμμετρία στα πόδια τους, στροφές, κλίσεις και συμπτώματα κούρασης και πόνου πρέπει να εξεταστούν. Επίσης είναι λάθος να συνδεθεί και να δικαιολογηθεί, κάθε σύμπτωμα από τα πόδια και τα κάτω άκρα, με τις χαμηλές ποδικές καμάρες ή την πλατυποδία. Περαιτέρω πληροφορίες αναφέρονται ειδικά για την παθολογική δύσκαμπτη παιδική πλατυποδία στην ενότητα της Παιδορθοπαιδικής στην ιστοσελίδα.

Πλατυποδία στους ενήλικες
     Η πλατυποδία στους ενήλικες μπορεί να είναι συνέχεια της παιδικής πλατυποδίας, με ήπιες ενοχλήσεις και επαρκή αντιμετώπιση με συντηρητική αγωγή ή να είναι επίκτητη, δηλαδή αναπτύσσεται αργότερα στη ενήλικη ζωή. Η πιο συχνή αιτία είναι η δυσλειτουργία του οπίσθιου κνημιαίου τένοντα, όπου ο τένοντας που υποστηρίζει την καμάρα εξασθενεί, συχνά λόγω υποκείμενης παθολογίας, τραυματισμού ή άλλων αιτιών ενώ παράλληλα δυσλειτουργεί και ο πτερνοσκαφοειδής σύνδεσμος. Σπανιότερα η επίκτητη πλατυποδία μπορεί να είναι αποτέλεσμα άμεσων τραυματισμών των παραπάνω δομών ή και οστών, όπως σε πλημμελή πώρωση καταγμάτων με αποτέλεσμα την διαταραχή της οστικής αρχιτεκτονικής του ποδιού. Άλλοι παράγοντες για πλατυποδία περιλαμβάνουν φλεγμονώδεις αρθροπάθειες, νευρομυϊκές παθήσεις, δυσλειτουργία του αχίλλειου τένοντα ή των περονιαίων τενόντων.

Συμπτώματα
     Τα συμπτώματα της επίκτητης πλατυποδίας των ενηλίκων έχουν ευρεία έκταση, ανάλογα με την αιτιολογία και το στάδιο προσβολής των δομών του ποδιού. Μερικοί άνθρωποι παραμένουν αρχικά ασυμπτωματικοί, παρατηρώντας μόνο μια αισθητική διαφορά στο σχήμα του ποδιού τους. Άλλοι μπορεί να βιώσουν πόνο στην καμάρα, τη πτέρνα ή τον αστράγαλο, ιδιαίτερα μετά από παρατεταμένη δραστηριότητα με ακατάλληλα υποδήματα. Τα συμπτώματα επιδεινώνονται απότομα ή σταδιακά, ανάλογα με την αιτιολογία. Αρχικά οι ενοχλήσεις είναι εντοπισμένες και ήπιες αλλά σταδιακά γενικεύονται και γίνονται έντονες. Το πόδι αρχικά παρουσιάζει μόνο την πτώση της ποδικής καμάρας αλλά σταδιακά αλλάζει μορφή ,στρέφει προς τα έξω και έχει έντονη κλίση. Οίδημα κατά μήκος της εσωτερικής πλευράς του αστραγάλου, δυσκαμψία ή αίσθηση ανισορροπίας μπορεί επίσης να εμφανιστούν. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η πλατυποδία επηρεάζει σημαντικά και ολικά τα κάτω άκρα προκαλώντας πόνο στο γόνατο ή δυσφορία στη μέση, καθώς η αφύσικη βάδιση επηρεάζει τη στάση του σώματος και την λειτουργία άλλων αρθρώσεων.

Διάγνωση
     Η διάγνωση εκτός από την εξέταση, μπορεί να απαιτήσει κάποιες διαγνωστικές εξετάσεις όπως ειδικές ακτινογραφίες, υπέρηχο, μαγνητική τομογραφία ή αξονική τομογραφία, πελματογράφημα.Αυτές θα δώσουν περαιτέρω πληροφορίες για την αιτιολογία, την έκταση των βλαβών στην δομή των οστών και την υγεία των τενόντων και θα καθοδηγήσουν την συντηρητική ή χειρουργική θεραπεία.

Θεραπεία
     Η θεραπεία εξαρτάται από τη αιτία, τα συμπτώματα και την έκταση των βλαβών. Η ασυμπτωματική πλατυποδία δεν απαιτεί παρέμβαση. Για ήπια συμπτώματα, συντηρητικές προσεγγίσεις συχνά αρκούν: ορθοτικά ή κατάλληλα παπούτσια μπορούν να υποστηρίξουν την  ποδική καμάρα. Η κατασκευή ορθοτικών βασισμένη μόνο σε πελματογράφημα χωρίς πλήρη έλεγχο είναι λανθασμένη προσέγγιση.  Αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή φυσικοθεραπεία μπορούν επίσης να βοηθήσουν μόνο σε απλές περιπτώσεις όπου έχει αποκλειστεί σοβαρή υποκείμενη παθολογία. Ενέσεις κορτικοστεροειδών στην περιοχή του οπισθίου κνημιαίου πρέπει να αποφεύγονται. Η διαχείριση του βάρους και οι δραστηριότητες χαμηλής έντασης μπορούν επίσης να μειώσουν την επιβάρυνση στα πόδια. Σε σοβαρή φλεγμονή ίσως χρειαστεί περίοδος ακινητοποίησης και αποφόρτισης ακολουθούμενη από ορθοτικό υποστήριξης και φυσικοθεραπεία ενδυνάμωσης.
     Η χειρουργική επέμβαση προορίζεται για σοβαρές περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται σε άλλες θεραπείες ή θα παρουσιάσουν σοβαρή επιδείνωση αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Οι επεμβάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν επισκευή του οπίσθιου κνημιαίου τένοντα, διορθωτικές παρεμβάσεις σε άλλους τένοντες,  οστεοτομίες ή αρθρόδέσεις για την ανακατασκευή της ποδικής καμάρας και της αρχιτεκτονικής του ποδιού. Η αποκατάσταση μπορεί να διαρκέσει μήνες και απαιτεί αποθεραπεία για την αποκατάσταση της κινητικότητας. Το εύρος των επεμβάσεων είναι εκτεταμένο αλλά εξατομικεύεται ανάλογα με την αιτία της πλατυποδίας και τις απαιτήσεις του ασθενή.

Συμπέρασμα
     Η πλατυποδία των ενηλίκων είναι συχνή και μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή εύκολα διαχειρίσιμη, χωρίς καμία μελλοντική επιβάρυνση ως και μια σύνθετη και πολύπλοκη διαταραχή του ποδιού, με δυσμενή εξέλιξη, άσχημη πρόγνωση και σημαντικές συνέπειες στην καθημερινή δραστηριότητα. Εξαιτίας των παραπάνω η εκτίμηση από εξειδικευμένο ορθοπαιδικό είναι σημαντική για την μελλοντική πρόγνωση και πρώιμη αντιμετώπιση.
    Αν και η πλατυποδία είναι κοινότυπη, ο αντίκτυπός της είναι μοναδικός για κάθε άνθρωπο, καθιστώντας την ευαισθητοποίηση και την προληπτική φροντίδα κλειδιά για την επιτυχή διαχείρισή της.