Το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού και η πρώτη μεταταρσοφαλαγγική άρθρωση διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη στήριξη του βάρους και στη διατήρηση της ισορροπίας. Δυσλειτουργία αυτής της άρθρωσης μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την κινητικότητα και την ποιότητα ζωής. Διάφορες παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν πόνο, παραμόρφωση και μείωση της λειτουργικότητας. Παρακάτω αναφέρονται οι πιο συχνές καταστάσεις που αντιμετωπίζει η ορθοπαιδική στην συγκεκριμένη περιοχή.

Βλαισός μέγας δάκτυλος (κότσι)

     Ο βλαισός μέγας δάκτυλος, γνωστός ως κότσι, είναι μια σταδιακή παραμόρφωση όπου το μεγάλο δάκτυλο αποκλίνει προς τα υπόλοιπα δάκτυλα, ενώ σχηματίζεται μια οστική προεξοχή στην έσω πλευρά της μεταταρσοφαλαγγικής άρθρωσης. Προκαλείται από γενετικούς παράγοντες, ακατάλληλα υποδήματα ή εμβιομηχανικές ανισορροπίες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο κατά την βάδιση και ορθοστασία, ερυθρότητα, οίδημα και δυσκολία στη χρήση υποδημάτων. Οι θεραπείες κυμαίνονται αρχικά από συντηρητικά μέτρα, όπως ορθοτικά πέλματα και διαχωριστικά δακτύλων, έως την τελική και ουσιαστική χειρουργική διόρθωση σε προχωρημένες περιπτώσεις.

Άκαμπτος μέγας δάκτυλος (Αρθρίτιδα της πρώτης μεταταρσοφαλαγγικής άρθρωσης)

      Η πάθηση αυτή είναι μια μορφή οστεοαρθρίτιδας που επηρεάζει την πρώτη μεταταρσοφαλαγγική άρθρωση, προκαλώντας δυσκαμψία, πόνο και μείωση της κινητικότητας. Προκαλείται από φθορά, τραύματα ή φλεγμονώδεις παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Η αρχική θεραπεία περιλαμβάνει αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ορθοτικά και κατάλληλα υποδήματα. Σε προχωρημένες περιπτώσεις απαιτείται χειρουργική επέμβαση με συνηθέστερη την αρθρόδεση.

Σησαμοειδίτιδα και κατάγματα σησαμοειδών οστών

     Η σησαμοειδίτιδα είναι η φλεγμονή των σησαμοειδών οστών κάτω από την πρώτη μεταταρσοφαλαγγική άρθρωση. Συχνά εμφανίζεται σε αθλητές και χορευτές λόγω επαναλαμβανόμενης καταπόνησης. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο και οίδημα στη βάση του μεγάλου δακτύλου κατά την ορθοστασία και βάδιση. Η θεραπεία περιλαμβάνει ξεκούραση, προστατευτικά πέλματα και αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

Τα κατάγματα σησαμοειδών οστών προκύπτουν από άμεση κάκωση ή επαναλαμβανόμενο στρες. Προκαλούν εντοπισμένο πόνο, οίδημα και δυσκολία στην ώθηση του ποδιού κατά το βάδισμα. Η διάγνωση γίνεται με την κλινική εξέταση και συχνά επιβεβαιώνεται με απεικονιστικές εξετάσεις. Η θεραπεία περιλαμβάνει ανάπαυση, αποφόρτιση ή χρήση κατάλληλων ορθοτικών και υποδημάτων ή χειρουργική επέμβαση ( οστεοσύνθεση ή εκτομή ) αν το κάταγμα δεν επουλωθεί σωστά.

Δάκτυλο του χλοοτάπητα (Turf Toe)

     Η πάθηση αυτή είναι ένα διάστρεμμα των συνδέσμων γύρω από την πρώτη μεταταρσοφαλαγγική άρθρωση λόγω τραυματισμού (απότομη κίνηση του μεγάλου δακτύλου προς τα πάνω – υπερέκτασης) , συνήθως σε αθλητές που αγωνίζονται σε τεχνητό χλοοτάπητα και κάνουν απότομες εκρηκτικές κινήσεις όπως sprint. Προκαλεί πόνο, οίδημα και μειωμένη κινητικότητα του δακτύλου. Η θεραπεία περιλαμβάνει ξεκούραση, πάγο και ανύψωση στην οξεία φάση, πιθανή χρήση ακινητοποίησης και , σε σοβαρές περιπτώσεις με σημαντικές λειτουργικές απαιτήσεις, χειρουργική αποκατάσταση.

Συμπέρασμα

      Οι παθήσεις του μεγάλου δακτύλου και της πρώτης μεταταρσοφαλαγγικής άρθρωσης είναι έντονα συμπτωματικές και μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά ακόμη και την βασική κινητικότητα. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι απαραίτητες για την αποφυγή επιπλοκών.