Η οστεοπόρωση είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστική πυκνότητα, διαταραχή της οστικής μικροαρχιτεκτονικής και αυξημένη ευθραυστότητα, καθιστώντας τα οστά πιο επιρρεπή σε κατάγματα. Τα οστεοπορωτικά κατάγματα – κατάγματα ευθραυστότητας, συμβαίνουν όταν τα εξασθενημένα οστά σπάνε υπό ελάχιστη πίεση ή τραύμα, κάτι που δεν θα συνέβαινε υπό φυσιολογικές συνθήκες σε φυσιολογικά οστά. Συχνότερες εντοπίσεις είναι η σπονδυλική στήλη, το ισχίο και ο καρπός σε ανθρώπους συνήθως άνω των 50 ετών. Αυτά τα κατάγματα αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για την υγεία, ιδιαίτερα για τους ηλικιωμένους, καθώς μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνιο πόνο, αναπηρία και μειωμένη ποιότητα ζωής.
     Η κύρια αιτία των οστεοπορωτικών καταγμάτων είναι η προοδευτική απώλεια οστικής μάζας, που συχνά συνδέεται με τη ηλικία, τις ορμονικές αλλαγές (όπως η μείωση των οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση στις γυναίκες) και παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η κακή διατροφή και η έλλειψη άσκησης. Οι ελλείψεις σε ασβέστιο και βιταμίνη D επιδεινώνουν την αποδυνάμωση των οστών και ορισμένα φάρμακα (π.χ. κορτικοστεροειδή για μεγάλο χρονικό διάστημα) αυξάνουν τον κίνδυνο καταγμάτων. Για πολλούς, η οστεοπόρωση παραμένει αδιάγνωστη μέχρι να συμβεί ένα κάταγμα, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της έγκαιρης εξέτασης, όπως οι εξετάσεις οστικής πυκνότητας (DEXA), για τις ομάδες υψηλού κινδύνου.

Διάγνωση

     Για την διάγνωση των καταγμάτων, θα χρειαστεί κλινική εξέταση και απεικονιστικός έλεγχος με ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία, σπανιότερα μαγνητική τομογραφία. Εκτός από τα πολύ συχνά προαναφερθέντα κατάγματα, άλλα σημεία καταγμάτων είναι το βραχιόνιο οστό, τα οστά της λεκάνης κα. Τα οστεοπορωτικά κατάγματα έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όσο αναφορά την διάγνωση και αντιμετώπιση λόγω της κακής κατάστασης του οστού. Πρέπει να αναφερθεί ότι τα κατάγματα ισχίου και σπονδυλικής στήλης σε ηλικιωμένους δεν έχουν πάντοτε αιτία την οστεοπόρωση συνεπώς η διαγνωστική προσπέλαση είναι σημαντική.  

Θεραπεία  

     Όταν συμβαίνει ένα οστεοπορωτικό κάταγμα, η θεραπεία επικεντρώνεται στη διαχείριση του πόνου, την αποκατάσταση του κατάγματος και την πρόληψη μελλοντικών επιπλοκών 
     Κατάγματα του καρπού: η αρχική αγωγή περιλαμβάνει ακινητοποίηση με νάρθηκα, γύψο και ανάταξη όπου χρειάζεται. Η χειρουργική αντιμετώπιση απαιτείται σε κατάγματα που παρουσιάζουν σημαντική παραμόρφωση-παρεκτόπιση και όπου απαιτείται το καλύτερο δυνατό λειτουργικό αποτέλεσμα. Η συντηρητική διαχείριση αυτών των καταγμάτων μπορεί να γίνει στο ιατρείο, ενώ σε περίπτωση επέμβασης συνήθως δεν απαιτείται νοσηλεία.
     Κατάγματα σπονδυλικής στήλης: τα οστεοπορωτικά κατάγματα της σπονδυλικής στήλης έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και αντιμετώπιση. Μπορεί να συμβούν σε καθημερινές δραστηριότητες και συνήθως προκαλούν πολύ έντονο πόνο στην ορθοστασία και στο κάθισμα. Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει ισχυρά παυσίπονα και κηδεμόνα σπονδυλικής στήλης για ανακούφιση από τα συμπτώματα για αρκετές εβδομάδες.
Η χειρουργική αντιμετώπιση διενεργείται με κυφοπλαστική ή σπονδυλοπλαστική. Στην κυφοπλαστική εισάγεται ειδικό «μπαλονάκι» στον σπόνδυλο και ακολουθεί έκχυση ειδικού οστικού τσιμέντου. Οι παραπάνω επεμβάσεις συνιστώνται μόνο σε ασθενείς που μπορούν να χειρουργηθούν, με συγκεκριμένες ενδείξεις ( νευρολογικά ευρήματα, αστάθεια, κα ) και ασθενείς με αποτυχία της συντηρητικής θεραπείας και έντονο πόνο για περισσότερο από 6 εβδομάδες.   
     Kατάγματα ισχίου: αντιμετωπίζονται σχεδόν πάντα χειρουργικά και απαιτείται νοσηλεία λόγω της σημαντικής αιμορραγίας του μηριαίου οστού μετά το κάταγμα και της βαρύτητας της επέμβασης. Στο χειρουργείο μπορεί να γίνει οστεοσύνθεση(σταθεροποίηση του μηριαίου οστού με ήλο) ή μερική αλλαγή του ισχίου(ημιαθροπλαστική) ή ολική αρθροπλαστική ισχίου όταν η άρθρωση του ισχίου έχει σημαντική φθορά. Στην επιλογή της επέμβασης και της αναισθησίας έχει σημαντικό ρόλο η ηλικία και η κατάσταση υγείας του ασθενή. Τα κατάγματα ισχίου θα χρειαστούν πάντα φυσικοθεραπεία μετεγχειρητικά και για την πλήρη αποκατάσταση θα χρειαστούν αρκετές εβδομάδες.
       Πέρα από την άμεση αντιμετώπιση και φροντίδα, η μακροπρόθεσμη διαχείριση στοχεύει στην υποκείμενη οστεοπόρωση με αγωγή, στρατηγικές πρόληψης πτώσεων, βελτίωση ισορροπίας μέσω ασκήσεων ή ασκήσεων φόρτισης οστών όπου ενδείκνυται.

Συμπέρασμα
     Τα οστεοπορωτικά κατάγματα είναι σημαντικά λόγω των συνεπειών τους. Τα κατάγματα ισχίου  παρουσιάζουν σημαντικό ποσοστό θνησιμότητας εντός ενός έτους λόγω επιπλοκών όπως λοιμώξεις ή ακινησία. Πολλαπλά σπονδυλικά κατάγματα με μεγάλη απώλεια ύψους και κυφωτική σπονδυλική στήλη επίσης αυξάνουν την πιθανότητα επιπλοκών σε άλλες παθήσεις του αναπνευστικού ή καρδιοαγγειακού.
Οι πρόοδοι στη θεραπεία, συμπεριλαμβανομένων των επεμβάσεων και νέων φαρμάκων, προσφέρουν επαρκή αντιμετώπιση, αλλά η ευαισθητοποίηση και η πρόληψη είναι εξίσου σημαντικές. Με την έγκαιρη αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης και την προσαρμογή της θεραπείας στις ατομικές ανάγκες και παραμέτρους, οι ασθενείς μπορούν να ανακτήσουν την φυσιολογική καθημερινότητα τους και να μειώσουν την πιθανότητα επαναλαμβανόμενων καταγμάτων, βελτιώνοντας τόσο τη διάρκεια όσο και την ποιότητα ζωής.