Η κάκωση τύπου Lisfranc αναφέρεται στον τραυματισμό του συνόλου της άρθρωσης Lisfranc, μιας ομάδας οστών και συνδέσμων που βρίσκονται στο μέσο του ποδιού. Η άρθρωση Lisfranc είναι κρίσιμη για τη σταθερότητα, καθώς συνδέει τα μετατάρσια οστά (τα μακρά οστά του ποδιού) με τα σφηνοειδή και το κυβοειδές οστό του μεσαίου ποδιού. Αυτή η άρθρωση παίζει κρίσιμο ρόλο στην υποστήριξη της ποδικής καμάρας και στην κίνηση του ποδιού. Οι τραυματισμοί της άρθρωσης Lisfranc συνήθως συμβαίνουν λόγω τραύματος ή υπερβολικής δύναμης και μπορεί να κυμαίνονται από ήπια διαστρέμματα μέχρι σοβαρά κατάγματα και εξαρθρώσεις.

Αίτια τραυματισμών Lisfranc

     Οι τραυματισμοί Lisfranc προκύπτουν συνήθως από τραύματα υψηλής ενέργειας, όπως τροχαία ατυχήματα, πτώσεις ή ατυχήματα που σχετίζονται με αθλήματα. Αυτοί οι τραυματισμοί είναι πιο συνηθισμένοι σε αθλητές που συμμετέχουν σε αθλήματα επαφής, όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ ή το χάντμπολ, αλλά μπορούν να συμβούν και σε μη αθλητές που υφίστανται ξαφνική περιστροφή ή τραυματισμό του ποδιού από πίεση. Ένας τραυματισμός Lisfranc μπορεί επίσης να προκληθεί από άμεση χτύπημα στο μεσαίο πόδι ή από μια ανώμαλη περιστροφή του ποδιού, όπως όταν το πόδι είναι σταθεροποιημένο στο έδαφος και στη συνέχεια αναγκάζεται να περιστραφεί ή να γυρίσει ξαφνικά.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, σπανιότερα, αυτοί οι τραυματισμοί μπορεί να συμβούν χωρίς σημαντική εξωτερική δύναμη, όπως σε περιπτώσεις όπου υπάρχει ένα απλό αλλά απότομο ή αδέξιο λάθος βήμα από ύψος με το πόδι σε λάθος θέση.

Συμπτώματα τραυματισμών Lisfranc

     Τα συμπτώματα ενός τραυματισμού Lisfranc διαφέρουν ανάλογα με τη σοβαρότητα του τραυματισμού. Σε συνδεσμική βλάβη τα συμπτώματα είναι ηπιότερα ενώ σε συνδυασμό διαστρέμματος με κάταγμα σαφώς πιο έντονα. Σε βαριά κατάγματα αναμενόμενα τα συμπτώματα είναι εξαιρετικά έντονα.
     Συνήθως, ο τραυματισμός προκαλεί πόνο, πρήξιμο, μώλωπες και δυσκολία στο περπάτημα. Ο πόνος εντοπίζεται συνήθως στο μεσαίο μέρος του ποδιού, γύρω από την καμάρα ή στην κορυφή του ποδιού. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί παραμόρφωση, με το πόδι να παίρνει ακανόνιστο σχήμα λόγω εξάρθρωσης ή κατάγματος.
     Το οίδημα-πρήξιμο είναι συχνό και μπορεί να επεκταθεί από το μεσαίο μέρος του ποδιού μέχρι τα δάχτυλα, ενώ οι μώλωπες μπορεί να εμφανιστούν στην κορυφή ή στο κάτω μέρος του ποδιού στο πέλμα. Το περπάτημα ή η ορθοστασία για παρατεταμένο χρονικό διάστημα θα είναι επώδυνα και οι ασθενείς μπορεί να δυσκολεύονται να φορτίσουν έντονα το τραυματισμένο πόδι. Σε σοβαρό τραυματισμό μπορεί να είναι αδύνατη η  κίνηση του ποδιού και να ακουστεί ένας ήχος ραγίσματος κατά τη στιγμή της κάκωσης. Ήπιοι συνδεσμικοί τραυματισμοί είναι εύκολο να υποεκτιμηθούν αρχικά λόγω των ήπιων σχετικά συμπτωμάτων ενώ οι σημαντικοί τραυματισμοί απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και νοσηλεία.

Διάγνωση Τραυματισμών Lisfranc

     Η διάγνωση ενός τραυματισμού Lisfranc συνήθως περιλαμβάνει φυσική εξέταση και μερικές φορές ειδικές κλινικές δοκιμασίες για την επιβεβαίωση της κάκωσης στις πιο ήπιες κακώσεις. Η διαδικασία διάγνωσης είναι διαφορετική σε οξύ-πρόσφατο τραυματισμό ή σε χρόνια-παλιά παραμελημένη αδιάγνωστη κάκωση.
Οι ακτινογραφίες είναι συνήθως η πρώτη βασική απεικόνιση που χρησιμοποιείται για να επιβεβαιώσει την ύπαρξη τραυματισμού Lisfranc. Όταν είναι εφικτό και στις χρόνιες κακώσεις απαιτούνται ειδικές λήψεις για την εκτίμηση της βλάβης και της λειτουργικής επάρκειας της άρθρωσης. Ο περαιτέρω έλεγχος, αν είναι αναγκαίος διενεργείται με αξονική η μαγνητική τομογραφία για να αξιολογηθεί με ακρίβεια η έκταση της βλάβης των οστών και των μαλακών ιστών και οι ενδεδειγμένες θεραπευτικές επιλογές. Στις βλάβες με σημαντική κάκωση και σε υποψία κατάγματος χρησιμοποιείται η αξονική τομογραφία.

Θεραπεία τραυματισμών Lisfranc

     Η θεραπεία για τους τραυματισμούς Lisfranc εξαρτάται από τη σοβαρότητα της βλάβης. Η συντηρητική θεραπεία συνίσταται μόνο για ήπια διαστρέμματα χωρίς διαταραχή της λειτουργίας της άρθρωσης. Συνήθως περιλαμβάνει ανάπαυση, εφαρμογή πάγου, ανύψωση του ποδιού και σύντομη χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων για να μειώσουν τον πόνο και το πρήξιμο. Νάρθηκας-μπότα άκρου ποδός και αποφόρτιση ή μερική φόρτιση χρησιμοποιείται για να ακινητοποιήσει το πόδι και να αποτρέψει περαιτέρω βλάβη μέχρι την επούλωση.
Για πιο σοβαρούς τραυματισμούς, όπως κατάγματα ή εξαρθρώσεις απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Σε κακώσεις υψηλής ενέργειας με σημαντικό οίδημα, κακώσεις και βλάβες στο δέρμα ή άλλους ιστούς, απαιτείται νοσηλεία και παρακολούθηση. Η χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνει συνήθως την επαναφορά των οστών στην σωστή θέση και τη στερέωση με ειδικά υλικά μέχρι την επούλωση. Μετά τη χειρουργική επέμβαση, απαιτείται αποκατάσταση για την αποκατάσταση της κινητικότητας στο πόδι.
Οι χρόνιοι τραυματισμοί που επηρεάζουν την λειτουργία του ποδιού επίσης αντιμετωπίζονται χειρουργικά.

Συμπέρασμα

     Οι τραυματισμοί Lisfranc είναι περίπλοκοι και μπορεί να κυμαίνονται από ήπια διαστρέμματα με πλήρη αποκατάσταση έως πολύ σοβαρά κατάγματα με βαριές μακροχρόνιες επιπλοκές. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία είναι ουσιαστικές για να αποφευχθούν μακροχρόνιες επιπλοκές και να εξασφαλιστεί πλήρης ανάρρωση. Με την κατάλληλη φροντίδα και αποκατάσταση, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στις κανονικές τους δραστηριότητες και να αποκαταστήσουν τη δύναμη και λειτουργικότητα του ποδιού τους.