Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος είναι μια κοινή εκφυλιστική νόσος των αρθρώσεων που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Πρόκειται για έναν τύπο αρθρίτιδας που συμβαίνει όταν ο χόνδρος στην άρθρωση του γόνατος φθείρεται με την πάροδο του χρόνου, προκαλώντας πόνο, ακαμψία και μειωμένη κινητικότητα. Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος μπορεί να επηρεάσει τις καθημερινές δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής. Ωστόσο, με τη σωστή προσέγγιση, μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά.

Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου

     Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος αναπτύσσεται συνήθως σταδιακά ως αποτέλεσμα της φθοράς του χόνδρου στην άρθρωση του γόνατος. Πολλοί παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξή της:
Ηλικία: Με την πάροδο των χρόνων, ο χόνδρος του γόνατος αρχίζει φυσικά να φθείρεται. Αυτός είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, με τα περισσότερα άτομα άνω των 50 ετών να βιώνουν κάποιο βαθμό φθοράς του χόνδρου.
Τραυματισμοί: Οι προηγούμενοι τραυματισμοί στο γόνατο, όπως ρήξεις συνδέσμων, καταγμάτων ή βλάβες του μηνίσκου, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας αργότερα στη ζωή. Ο προηγούμενος τραυματισμός μπορεί να οδηγήσει σε ανώμαλη κατανομή των φορτίων στον χόνδρο με αποτέλεσμα την πρώιμη φθορά του.
Παχυσαρκία: Το υπερβολικό βάρος ασκεί επιπλέον πίεση στις αρθρώσεις του γόνατος, αυξάνοντας τις πιθανότητες ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας. Το επιπλέον βάρος επιταχύνει την φθορά του χόνδρου λόγω του αυξημένου φορτίου που δέχεται το γόνατο.
Γενετική: Η οικογενειακή ιστορία μπορεί να παίξει ρόλο στην ανάπτυξη της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος. Αν συγγενείς έχουν εμφανίσει οστεοαρθρίτιδα, υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος και για άλλα μέλη της οικογένειας.
Φύλο: Στατιστικά φαίνεται ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν οστεοαρθρίτιδα γόνατος από τους άνδρες.
Επίπεδο Δραστηριότητας: Ενώ η τακτική σωματική δραστηριότητα βοηθά στην διατήρηση της υγείας των αρθρώσεων, η υπερβολική ή επαναλαμβανόμενη καταπόνηση των γονάτων, όπως συμβαίνει σε αθλήματα με υψηλό αντίκτυπο, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας.

Συμπτώματα της Οστεοαρθρίτιδας Γόνατος

     Τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και συνήθως επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν
Πόνος: Ένα από τα κύρια συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος είναι ο πόνος, ο οποίος μπορεί να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια ή μετά από σωματική δραστηριότητα. Ο πόνος μπορεί επίσης να παραμείνει σε κατάσταση ηρεμίας, ιδιαίτερα μετά από παρατεταμένη καθιστική ή ορθοστατική θέση.
Δυσκαμψία: Οι άνθρωποι με οστεοαρθρίτιδα του γόνατος συχνά νιώθουν δυσκαμψία, κυρίως το πρωί ή μετά από παρατεταμένο κάθισμα. Αυτή η δυσκαμψία μπορεί να δυσχεράνει την πλήρη κάμψη ή έκταση του γόνατος.
Πρήξιμο: Η φλεγμονή μέσα στην άρθρωση μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο γύρω από το γόνατο. Το γόνατο μπορεί να φαίνεται ζεστό στην αφή και να είναι εμφανώς πρησμένο.
Μειωμένο Εύρος Κίνησης: Η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ευλυγισίας του γόνατος, καθιστώντας πιο δύσκολη την κίνηση της άρθρωσης στο πλήρες εύρος κίνησης της.
Αίσθημα τριξίματος ή αστάθειας: Στα προχωρημένα στάδια της οστεοαρθρίτιδας, τα άτομα μπορεί να βιώσουν μια αίσθηση τριξίματος ή αστάθειας όταν κινούν το γόνατο. Αυτό συμβαίνει καθώς ο χόνδρος συνεχίζει να φθείρεται και οι επιφάνειες των οστών αρχίζουν να τρίβονται μεταξύ τους ενώ η αστάθεια είναι επακόλουθο της διαταραχής της εμβιομηχανικής(σύνδεσμοι, μυς, οστικές δομές).

Διάγνωση και Επιλογές Θεραπείας

     Η διάγνωση της οστεοαρθρίτιδας γόνατος γίνεται μέσω συνδυασμού ιατρικού ιστορικού ,κλινικής εξέτασης, και διαγνωστικών εξετάσεων. Ακτινογραφίες ή μαγνητικές τομογραφίες μπορούν να δείξουν την έκταση της ζημίας στον χόνδρο και να βοηθήσουν στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.
Παρόλο που δεν υπάρχει αποτελεσματική οριστική θεραπεία για την αναστροφή των βλαβών του χόνδρου, πολλές θεραπευτικές επιλογές μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της λειτουργικότητας:
Τροποποιήσεις στον Τρόπο Ζωής: Η διαχείριση του βάρους είναι κρίσιμη για τη μείωση της πίεσης στις αρθρώσεις του γόνατος. Η απώλεια βάρους, αν είναι απαραίτητη, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πόνου και να επιβραδύνει την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας. Η τακτική άσκηση με χαμηλό αντίκτυπο, όπως η κολύμβηση, η ποδηλασία ή το περπάτημα, μπορεί να ενδυναμώσει τους μύες γύρω από το γόνατο και να βελτιώσει τη σταθερότητα της άρθρωσης.
Φάρμακα: Τα απλά παυσίπονα και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα μπορούν να μειώσουν τον πόνο ή και τη φλεγμονή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ενδαρθρικές ενέσεις κορτικοστεροειδών μπορεί να χρησιμοποιηθούν για προσωρινή ανακούφιση από τη φλεγμονή και το πρήξιμο.
Ενδαρθρικές ενέσεις : στις κατάλληλες ενδείξεις η χρήση ειδικού υαλουρονικού υψηλού μοριακού βάρους, πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια ή και βλαστοκυττάρων μπορούν να βοηθήσουν στην αποτελεσματική διαχείριση των συμπτωμάτων.
Φυσικοθεραπεία: Ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα ασκήσεων για την ενδυνάμωση των μυών γύρω από το γόνατο και τη βελτίωση της ευλυγισίας βοηθούν στην διαχείριση των συμπτωμάτων.
Βοηθητικά Μέσα: Η χρήση ορθοτικών σε περιπτώσεις συνύπαρξης διαταραχών στον άκρο πόδα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της πίεσης στην άρθρωση του γόνατος. Αυτά τα βοηθητικά μέσα μπορεί επίσης να βελτιώσουν την ευθυγράμμιση και τη σταθερότητα κατά τη διάρκεια της κίνησης.
Χειρουργικές Επιλογές: Στα τελικά στάδια οστεοαρθρίτιδας του γόνατος, όπου οι άλλες θεραπείες δεν είναι πλέον αποτελεσματικές, μπορεί να εξεταστούν χειρουργικές επιλογές, όπως η ολική αρθροπλαστική γόνατος. Η ολική αρθροπλαστική περιλαμβάνει την αφαίρεση της φθαρμένης άρθρωσης και την αντικατάστασή της με τεχνητή.

Πρόληψη και Προοπτικές

     Ενώ η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος δεν είναι δυνατό να προληφθεί πλήρως, ορισμένα μέτρα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης ή στην επιβράδυνση της πρόοδου της. Η διατήρηση υγιούς βάρους, η τακτική άσκηση με χαμηλό αντίκτυπο και η αποφυγή υπερβολικής πίεσης στα γόνατα μπορούν να προστατεύσουν την άρθρωση.
Με την κατάλληλη θεραπεία και τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής, τα άτομα με οστεοαρθρίτιδα του γόνατος μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα συμπτώματα τους και να διατηρήσουν έναν ενεργό, ανεξάρτητο τρόπο ζωής. Η πρώιμη παρέμβαση και ένας συνδυασμός θεραπειών μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ατόμων που ζουν με οστεοαρθρίτιδα γόνατος.