Χειρουργική αντιμετώπιση άσηπτης-ισχαιμικής νέκρωσης μηριαίας κεφαλής
Η άσηπτη ή ισχαιμική νέκρωση της κεφαλής του μηριαίου οστού ή οστεονέκρωση, είναι μια σοβαρή πάθηση που χαρακτηρίζεται από την νέκρωση του οστικού ιστού λόγω έλλειψης αιματικής παροχής. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πόνο, μειωμένη κινητικότητα και, αν δεν αντιμετωπιστεί, κατάρρευση της άρθρωσης του ισχίου. Ενώ οι μη χειρουργικές θεραπείες, όπως φαρμακευτική αγωγή και αλλαγές στον τρόπο ζωής, μπορεί να βοηθήσουν στα αρχικά στάδια, η χειρουργική επέμβαση είναι συχνά απαραίτητη σε προχωρημένες περιπτώσεις ή όταν τα συντηρητικά μέτρα αποτυγχάνουν. Υπάρχουν διάφορες χειρουργικές επιλογές, προσαρμοσμένες στην ηλικία, το στάδιο της νόσου και τη γενική υγεία του ασθενούς. Η επιλογή της χειρουργικής επέμβασης εξαρτάται επίσης από παράγοντες όπως η έκταση της νέκρωσης, οι στόχοι του ασθενούς και η εμπειρία του χειρουργού.
Η αποσυμπίεση της μηριαίας κεφαλής είναι η επέμβαση επιλογής που χρησιμοποιείται μόνο στα αρχικά στάδια και πριν την κατάρρευση της κεφαλής του μηριαίου. Ο στόχος της επέμβασης είναι να διατηρηθεί, να «σωθεί» η κεφαλή του μηριαίου κάτι πολύ σημαντικό ειδικά σε νέους ασθενείς. Η επέμβαση περιλαμβάνει τρυπανισμούς μέσω μικρών οπών και υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο, στο προσβεβλημένο οστό για την ανακούφιση της πίεσης και την τόνωση της αιματικής ροής, μερικές φορές σε συνδυασμό με οστικό μόσχευμα ή έγχυση βλαστοκυττάρων για την προώθηση της επούλωσης. Μελέτες δείχνουν ότι η αποσυμπίεση μπορεί να καθυστερήσει την εξέλιξη της νόσου σε 60-80% των περιπτώσεων αρχικού σταδίου, ιδιαίτερα σε νεότερους ασθενείς. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά της μειώνεται σημαντικά σε μεταγενέστερα στάδια, συνεπώς επιλέγονται πιο επεμβατικές επιλογές. Συνήθως δεν απαιτείται νοσηλεία και δεν χρειάζεται μετάγγιση. Ο ασθενής θα χρειαστεί να αποφορτίσει το ισχίο με πατερίτσες για μερικές εβδομάδες (6-12) πριν επιστρέψει σε καθημερινές δραστηριότητες μετά απο 3 μήνες, ενώ θα χρειαστεί νέος απεικονιστικός έλεγχος με μαγνητική τομογραφία μετά από 6 μήνες για τον έλεγχο της επαναγγείωσης και επούλωσης της βλάβης.
Εναλλακτική της αποσυμπίεσης είναι η οστεοτομία του μηριαίου. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει την αναμόρφωση ή επανατοποθέτηση του οστού για την ανακατανομή του βάρους μακριά από την πάσχουσα περιοχή, καθυστερώντας την ανάγκη για αντικατάσταση της άρθρωσης. Η οστεοτομία είναι πολύπλοκη και εκτελείται πολύ λιγότερο λόγω μη ικανοποιητικών ποσοστών επιτυχίας, αλλά μπορεί να αποτελέσει βιώσιμη γέφυρα για νεότερους ασθενείς που πρέπει να αποφύγουν την ολική αρθροπλαστική ισχίου.
Μια ακόμη εναλλακτική της αποσυμπίεσης είναι η επέμβαση με αγγειούμενο μόσχευμα περόνης. Πρόκειται επίσης για προσπάθεια επαναγγείωσης της βλάβης, είναι επίσης πολύπλοκη και απαιτεί εμπειρία στην μικροχειρουργική.
Για προχωρημένη οστενέκρωση με κατάρρευση της κεφαλής του μηριαίου, η οποία θα οδηγήσει σε ταχεία αρθρίτιδα στο ισχίο, η ολική αρθροπλαστική ισχίου είναι η επέμβαση επιλογής. Η επέμβαση περιλαμβάνει την αντικατάσταση της κατεστραμμένης άρθρωσης του ισχίου με προσθετικό εμφύτευμα, αποκαθιστώντας τη λειτουργία και ανακουφίζοντας πλήρως τον πόνο. Τα σύγχρονα εμφυτεύματα, κατασκευασμένα από ανθεκτικά υλικά, ειδικά κράματα, όπως κεραμικό ή μέταλλο, μπορούν να διαρκέσουν πολλά χρόνια, καθιστώντας την ολική αρθροπλαστική ισχίου ιδανική για ηλικιωμένους ασθενείς ή όσους έχουν εκτεταμένες βλάβες. Η αποκατάσταση μετά τις νεότερες πρόσθιες προσπελάσεις του ισχίου, χωρίς διατομή μυών, είναι πολύ συντομότερη από τις παλαιότερες τεχνικές.
Η μετεγχειρητική αποκατάσταση είναι κρίσιμη για όλες τις επεμβάσεις. Η φυσικοθεραπεία, η διαχείριση του πόνου και οι προσαρμογές στον τρόπο ζωής βοηθούν στη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων. Ενώ η χειρουργική επέμβαση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής, πρέπει να σταθμιστούν κίνδυνοι όπως γενικές αλλά και ειδικές επιπλοκές της κάθε επέμβασης.
